Oblicz datę porodu
Data zapłodnienia
Ciąża
Odżywianie w ciąży
Odżywianie w ciąży jest bardzo istotnym czynnikiem wpływającym zarówno na przebieg ciąży, zdrowie rozwijającego się dziecka, jak i samopoczucie i stan przyszłej mamy. Jest kilka zasad właściwego żywienia w ciąży, które należy stosować już od samego początku. W ciąży wzrasta dobowe zapotrzebowanie energetyczne kobiety o około 300 kalorii, natomiast zapotrzebowanie na niektóre witaminy i minerały rośnie nawet o 50-100%, co ma związek z zapotrzebowaniem rozwijającego się w nas maluszka. Zwykle kobieta potrzebuje około 2300 kalorii w I trymestrze. W drugim i trzecim trymestrze to zapotrzebowanie rośnie do około 2500, by osiągnąć pułap 2700 kalorii w połogu podczas okresu karmienia piersią. Nie ma dwóch jednakowych kobiet, dlatego nasze odrębności także determinują nasze zapotrzebowania żywieniowe. Wśród takich czynników warunkujących nasze potrzeby znajdują się m.in. wiek, stan naszego zdrowia, przebieg naszej ciąży, ale także jej zaawansowanie, rodzaj pracy zawodowej, itp. Kobieta z anemią, czy z niewydolnością nerek będzie miała inne zapotrzebowania żywieniowe od zdrowej ciężarnej. Dlatego też w ciąży praktycznie, co miesiąc bada się morfologię i wykonuje się badanie ogólne moczu.
Dieta kobiety ciężarnej powinna być urozmaicona, łatwostrawna, bogata w związki mineralne, witaminy, białko i tłuszcze. Posiłki powinny być mniej obfite natomiast częściej spożywane. W praktyce oznacza to uregulowanie sposobu odżywiania do 3 posiłków głównych i 1-2 przekąsek. Ważne jest także odpowiednie nawodnienie organizmu wodą mineralną niskosodową, sokami ze świeżych warzyw i owoców.
Organizm potrzebuje trzech rodzajów składników odżywczych jako źródeł energii: węglowodanów, tłuszczów i białek.
Białka
Białko stanowi fundamentalny składnik budulcowy niezbędny dla właściwego rozwoju płodu. Produkty obfitujące w białko o wysokiej wartości odżywczej to mięso, ryby, sery, jaja, mleko odtłuszczone, nasiona roślin strączkowych, orzeszki ziemne. Z mięs zaleca się drób, cielęcinę i wołowinę. Ponadto mięso jest źródłem dobrze przyswajalnego żelaza, którego zapotrzebowanie w ciąży wzrasta dwukrotnie.
Węglowodany
W ciąży od 55% do 60% dziennego zapotrzebowania na kalorie powinno pochodzić z węglowodanów. Mamy dwa rodzaje węglowodanów: węglowodany proste - dostarczane przez cukry, najczęściej łatwo przyswajalne cukry rafinowane. Mamy je pod postacią słodyczy i wysokosłodzonych produktów, jak dżemy, lody, miód, ciasta, masy cukrowe. Ich spożycie powinno się w ciąży znacznie ograniczyć, gdyż ich nadmierne spożywanie powoduje zmniejszenie zużycia przez nasz organizm tłuszczy zapasowych, a tym samym przyczynia się do otyłości, ponadto obniża się spożycie białek, witamin i mikroelementów. Węglowodany złożone zawarte są w pokarmach pochodzenia roślinnego, jak wyroby zbożowe, makarony, kasze, groch, fasola, orzechy, nasiona roślin. Węglowodany złożone są szczególnie zalecane w ciąży, gdyż zawierają błonnik, Wit. A , B i C oraz liczne składniki mineralne, jak magnez, wapń, cynk, żelazo.
Tłuszcze
Tłuszcze są materiałem energetycznym, które stanowią do 30% dziennego zapotrzebowania na kalorie w ciąży. Mamy tłuszcze roślinne – margaryny, oleje, oliwy i tłuszcze zwierzęce- smalec, masło. W ciąży powinnyśmy kierować się ku tłuszczom roślinnym. Istotną zaletą tłuszczy jest to że umożliwiają przyswajalność rozpuszczalnych w nich witamin - A, D i K.
Witaminy i mikroelementy
Niektóre witaminy i składniki mineralne są szczególnie istotne w poszczególnych etapach ciąży.
Jod - jest niezbędny podczas tworzenia się hormonów tarczycy, które regulują procesy wytwarzania energii, wspomagają wzrost i rozwój płodu, a zwłaszcza rozwój jego mózgu.
Cynk- znajduje się w mięśniach szkieletowych, skórze, włosach, paznokciach. Cynk wpływa stymulująco na układ odpornościowy, a w ciąży ponadto wpływa na wzrost płodu. Można go znaleźć w produktach spożywczych, takich jak wątróbka, mięso wołowe, cielęcina, kiełki pszenicy, płatki owsiane i jaja.
Wapń- istny dla wzmocnienia kości i zębów, oraz dla właściwego funkcjonowania serca. Ponadto najnowsze doniesienia podają, iż dodatkowe spożycie wapnia w ilości 2 gramów dziennie może znacznie zmniejszyć ryzyko pojawienia się nadciśnienia ciążowego i stanu przedrzucawkowego. Podczas ciąży zapotrzebowanie na wapń wzrasta o połowę.
Molibden- umożliwia rozwój układu nerwowego. Znajduje się w grochu, fasoli, makaronach, kaszach, mleku, warzywach liściastych.
Mangan – istotny w procesie tworzenia kości. Zawarty w ziarnach zbóż, orzechach, kaszach, bananach, daktylach i morelach.
Niacyna- ważna dla właściwego funkcjonowania układu nerwowego. Zawarta jest w cielęcinie, wieprzowinie, łososiu i orzeszkach ziemnych.
Witamina A – (beta-karoten) jest niezbędna do zapewnienia właściwego rozwoju komórek, wzroku, wzrostu kości i budowy systemu immunologicznego.
Witamina D – odpowiedzialna jest za prawidłowe uwapnienie kości.
Witamina B1- wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Kwas foliowy (witamina B9) – szczególnie ważny dla prawidłowego rozwoju płodu. Jego niedobór przed ciążą i w pierwszych tygodniach ciąży sprzyja powstawaniu poważnych wad wrodzonych układu nerwowego, jak rozszczepienie kręgosłupa, przepuklina mózgu i rdzenia kręgowego oraz bezmózgowie. Najwięcej kwasu foliowego możemy znaleźć w fasoli, soi, soczewicy, wątróbce drobiowej i cielęcej, brukselce, brokułach, szpinaku, a także natce pietruszki, zielonym groszku, kiełkach i otrębach pszennych, wątróbce wieprzowej i wołowej, awokado, pomarańczach, sałacie, szparagach, kapuście pietruszce, selerze, kalafiorze, pomidorach, kalarepie, płatkach owsianych, pełnoziarnistym pieczywie, ryżu brązowym, kaszach, otrębach, mleku, jogurcie, serach, jajach, tłustych rybach, orzechach.
Kierując się zasadami odżywiania w ciąży nie należy się zmuszać do spożywania produktów na widok których już nas mdli, a które z racji wartościowych składników należałoby spożywać. Takie podejście powoduje więcej frustracji i nerwów w nas samych, niż korzyści z jego spożywania. Wiadomo, I trymestr ciąży to czas, w którym mogą nam znacznie uprzykrzyć życie typowe dolegliwości ciążowe jak mdłości, nudności, bóle głowy itd. Należy być racjonalnym we wszystkim, a odrobina szaleństwa w postaci kromeczki z masłem orzechowym, czy banan nie spowodują tragedii.
Ważne jest w I trymestrze:
- Najistotniejsze jest całkowite wyeliminowanie alkoholu, dymu tytoniowego.
- Suplementacja kwasem foliowym i jodem.
- Wysoka jakość spożywanych produktów. Warzywa i owoce.
- Właściwy tryb spożywania posiłków.
- Nawadnianie organizmu wodą mineralną niskosodową.
Ważne jest w II trymestrze:
- Najistotniejsze jest całkowite wyeliminowanie alkoholu, dymu tytoniowego.
- Właściwy tryb spożywania posiłków. Średnio 3-4 posiłki główne i 1-2 przekąski.
- Suplementacja jodem.
- Unikanie solonych przypraw. Eliminowanie wpływu podaży soli na wzrost ciśnienia tętniczego, które ma tendencje wzrostową w trzecim trymestrze ciąży.
- Badanie poziomu cukru we krwi pomiędzy 24-28 tygodniem ciąży. Profilaktyka cukrzycy ciężarnej.
- Suplementacja witaminą D.
- Nawadnianie organizmu wodą mineralną niskosodową.
Ważne jest w III trymestrze:
- Wykluczenie alkoholu i dymu tytoniowego.
- Unikanie soli.
- Suplementacja jodem i witaminą D.
- Suplementacja kwasami Omega-3.
- Nawadnianie organizmu wodą mineralną niskosodową – min. 2 litry.
- Właściwy tryb spożywania posiłków i ich jakość. Średnio 4-5 posiłków i 1-2 przekąski.